ΔΙΠΟΛΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
ΚΑΙ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ
Ο κίνδυνος της αυτοκτονίας για τα άτομα με διπολική διαταραχή είναι αυξημένος. Το 20-25% των ασθενών κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται στη φάση της κατάθλιψης. Κάθε σκέψη περί αυτοκτονίας απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από το περιβάλλον και άμεση ψυχιατρική αντιμετώπιση.
Το περιβάλλον θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του τις παρακάτω ενδείξεις:
* Επιθυμία θανάτου («Η ζωή δεν έχει κανένα νόημα», «Ο θάνατος είναι λύτρωση», «Ας πεθάνω να ησυχάσουμε»)
* Απελπισία (πχ. «Όλα μαύρα, δεν υπάρχει ελπίδα, το τέλος έρχεται»)
* Αίσθημα αβοηθησίας (πχ. «Κανείς δεν μπορεί να βοηθήσει, δεν υπάρχει σωτηρία»)
* Πεποίθηση ότι αποτελεί κανείς εμπόδιο στη ζωή της οικογένειας και των φίλων («Να μη σας γίνομαι άλλο βάρος»)
* Κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων ουσιών
* Περίεργη διευθέτηση εκκρεμοτήτων (πχ. οργάνωση των οικονομικών, δωρεά πολύτιμων αντικειμένων, διαθήκη)
* Απομόνωση και ενασχόληση με σημειώσεις και επιστολές
Χαρακτηριστικό όμως είναι επίσης το ότι και κατά τη φάση της μανίας, αν και το άτομο μπορεί να μην έχει αυτοκτονικό ιδεασμό, ενδέχεται να βάλει τη ζωή του σε κίνδυνο μέσα από κατάχρηση ουσιών, ανεξέλεγκτη σεξουαλική συμπεριφορά, οδήγηση με υπερβολική ταχύτητα, πρόκληση ατυχημάτων κλπ.
Στην περίπτωση που γνωρίζετε κάποιον που έχει εκδηλώσει έντονη την επιθυμία θανάτου, είναι σημαντικό:
* Να ρωτήσετε ανοικτά και χωρίς να διστάσετε το άτομο αν έχει τέτοιο σκοπό
* Να επικοινωνήσετε άμεσα με ένα ψυχίατρο
* Να φροντίσετε να μη μένει καθόλου μόνος του
* Να μην έχει πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες φαρμάκων ή σε αντικείμενα που μπορεί προκαλέσουν βλάβη (πχ. όπλο)
ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΠΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Η διπολική διαταραχή μπορεί να αρχίσει είτε με φάση μανίας είτε με φάση κατάθλιψης. Η φάση της μανίας συνήθως ξεκινά με ήπια συμπτώματα, που όμως δεν συνάδουν με το χαρακτήρα του ατόμου και προκαλούν έκπληξη στο περιβάλλον. Τα συμπτώματα αυτά μέσα σε λίγες ημέρες μπορεί να εξελιχθούν στην ολοκληρωμένη εικόνα της μανίας.
Μετά τη μανιακή φάση συνήθως ακολουθεί ένα διάστημα «νορμοθυμίας», όπου ο ασθενής επανέρχεται στη φυσιολογική του κατάσταση, το οποίο διαρκεί μέχρι την εμφάνιση της επόμενης φάσης που μπορεί να είναι είτε καταθλιπτική είτε πάλι μανιακή. Όσο περνά ο καιρός χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση, οι περίοδοι νορμοθυμίας μικραίνουν και επεισόδια εισβάλλουν με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση και διαρκούν περισσότερο.
Για το 1/3 περίπου των περιπτώσεων, κάποια συμπτώματα επιμένουν και ταλαιπωρούν το άτομο ακόμα και όταν δεν βρίσκεται σε φάση μανίας ή κατάθλιψης. Για το λόγο αυτό και στα διαστήματα αυτά η ψυχολογική και ψυχιατρική υποστήριξη είναι ιδιαίτερα σημαντική.